De Wet langdurige zorg (Wlz) is een bijzondere wet in het zorglandschap. Uw naaste komt niet zomaar in aanmerking voor een Wlz-indicatie. Een indicatie voor de Wlz maakt dat u de zorg mogelijk meer flexibel kunt inzetten. Is de Wlz-indicatie eenmaal afgegeven, dan betekent dit een Wlz-indicatie voor het leven. Wilt u hier meer over weten? Lees dan snel verder!
Wat is de Wlz?
Wanneer u met zorg te maken krijgt, of het nu een bezoek aan de huisarts is of behandeling via de fysiotherapeut, dan heeft u al snel te maken met de zorgverzekering, geregeld vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw). In Nederland is iedereen verplicht een basisverzekering te hebben. Daarnaast hebben we in Nederland de Wet op maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet. Uw gemeente is verantwoordelijk voor deze laatste twee wetten.
Wanneer de zorg zwaarder wordt, dan komt meestal de Wlz ter sprake. Het VGZ Zorgkantoor is verantwoordelijk voor de Wlz in de regio Noord-Holland Noord.
Voor wie is de Wlz bedoeld?
De Wet langdurige zorg (Wlz) is er voor mensen die blijvend permanent toezicht nodig hebben of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben vanwege een aandoening of beperking die niet meer over gaat. Het kan gaan om een verstandelijke, zintuigelijke, psychogeriatrische (aandoening in de hersenen, bijvoorbeeld dementie) of somatische (lichamelijke) aandoening of beperking.
Er moet 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig zijn om ernstig nadeel voor de zorgvrager te voorkomen, omdat hij of zij zichzelf niet kan redden Of omdat hij of zij niet goed kan inschatten op welke momenten hij of zij hulp moet inroepen.
Ernstig nadeel betekent een situatie waarin (de kans groot is dat):
Om te kunnen verhuizen naar een zorginstelling is altijd een Wlz-indicatie nodig, zelfs voor de wachtlijst van de zorginstelling. Met een Wlz-indicatie kan uw naaste ook thuis blijven wonen. Lees hier verderop meer over.
Dat niet iedereen in aanmerking komt voor de Wlz, blijkt wel uit de volgende voorbeelden.
Het Mantelzorgcentrum krijgt vaak de vraag van ouders om een Wlz-indicatie aan te vragen voor hun kind met autisme. Deze kinderen komen pas in aanmerking voor een Wlz-indicatie wanneer zij 18 jaar zijn. De zorg wordt tot hun 18e vanuit de Jeugdwet geregeld. Heeft u hier vragen over? Het Mantelzorgcentrum vertelt u er graag meer over. Neem contact met ons op
Wilt u weten of uw naaste in aanmerking komt voor de Wlz? Doe de Wlz-check op de website van het Ciz.
Een Wlz-indicatie is niet meer terug te draaien
Ontvangt uw naaste zorg vanuit de gemeente? Of heeft u contact met een zorgverlener? Dan kan het gesprek uitkomen op het aanvragen van een Wlz-indicatie. Ook al voldoet uw naaste aan de criteria van de Wlz, dan hoeft die nog niet over te stappen op de Wlz. U bent namelijk niet verplicht om een Wlz-indicatie aan te vragen, maar dat kan gevolgen hebben voor de zorg voor uw naaste. Bijvoorbeeld omdat gemeente geen ondersteuning meer verleent, of dat uw naaste niet op de wachtlijst van de gewenste zorginstelling komt.
Is de Wlz-indicatie eenmaal afgegeven, dan is deze niet meer terug te draaien. Immers, veelal wordt degene, voor wie de Wlz-indicatie is aangevraagd, niet beter. Daarnaast doet Ciz uitgebreid onderzoek naar aanleiding van de aanvraag. De Wlz-indicatie wordt dus niet zomaar afgegeven. Er kan wel bezwaar worden ingediend tegen de Wlz-indicatie. Maar dit gebeurt alleen in uitzonderlijke gevallen.
Welke zorg kunt u inzetten vanuit de Wlz?
Ontvangt uw naaste zorg vanuit de zorgverzekering en Wmo? Dan wordt de zorg na het afgeven van de indicatie omgezet naar de Wlz. Verpleging en verzorging, dat eerst onder de zorgverzekering viel, valt nu onder de Wlz. In de meeste gevallen gaat deze zorg gewoon door. Achter de schermen gaat de factuur nu naar de Wlz (het Zorgkantoor) in plaats van naar uw zorgverzekering.
Ontving u of uw naaste huishoudelijke hulp, ging uw naaste naar dagbesteding of werd uw naaste thuis persoonlijk begeleid, dan werd deze zorg betaald door de Wmo (gemeente). Deze zorg wordt ook geboden via de Wlz, maar het is niet zeker dat u dezelfde zorgaanbieder kunt houden na de afgifte van de Wlz-indicatie. Vaak heeft het zorgkantoor, dat de Wlz financiert, niet dezelfde contracten met zorgaanbieders als de gemeente. Onder een aantal voorwaarden is het mogelijk om uw oude aanbieders te behouden. Neem daarvoor contact op met het Mantelzorgcentrum.
Wat betreft de huishoudelijke hulp; kreeg u deze op uw naam vanuit de gemeente? Dan vervalt deze huishoudelijke hulp bij de afgifte van de Wlz-indicatie. Ook al staat de Wlz-indicatie op naam van uw huisgenoot en de huishoudelijk hulp op uw naam. Huishoudelijke hulp kunt u aanvragen vanuit de Wlz. Verhuist uw naaste naar een zorginstelling? Dan kunt u de huishoudelijke hulp opnieuw aanvragen bij de gemeente.
Vanuit de Wlz kunt u, net als in de Wmo en de zorgverzekering, gebruik maken van respijtzorg of logeren. Daarbij gaat uw naaste naar een respijtlocatie, bijvoorbeeld Ten Anker in Den Helder of het Respijthuis in Alkmaar. U kunt als mantelzorger dan even vrij van de zorg nemen.
Kreeg u hulpmiddelen of vervoer via de gemeente of had u via de gemeente een woningaanpassing (bijvoorbeeld een traplift) laten doen? Dan behoudt u deze middelen zolang uw naaste thuis woont met een Wlz-indicatie. Verhuist uw naaste naar een zorginstelling? Dan moet u deze middelen (mogelijk) weer inleveren, deze ontvangt uw naaste namelijk van de zorginstelling.
Wat kost zorg vanuit de Wlz?
Zodra u de Wlz-indicatie heeft ontvangen, betaalt u een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Er is een minimumbedrag en een maximumbedrag. Dit is een maandelijks geldbedrag, gericht op uw situatie. Wilt u een Wlz-indicatie aanvragen, maak dan eerst een afspraak met het Mantelzorgcentrum. Wij rekenen graag voor u uit wat de maandelijkse eigen bijdrage gaat worden. Zo komt u niet voor verrassingen te staan. Neem hiervoor contact op met het Mantelzorgcentrum
Vraagt u een Wlz-indicatie aan omdat uw naaste op de wachtlijst van de gewenst zorginstelling wil? Dan is er vaak nog niet veel zorg ingezet. Komt u daarmee onder de 20 uur per maand uit? Dan betaalt u een minimumbedrag van € 26,- per maand (in 2023).
Om uit te leggen hoe dit zit, geven we een voorbeeld van meneer en mevrouw Huibers. Zij ontvingen vanuit de Wmo (gemeente) huishoudelijke hulp en meneer Huibers ging iedere dinsdag naar de dagbesteding. Een Wlz-indicatie is aangevraagd zodat meneer Huibers op de wachtlijst kan komen te staan voor de zorginstelling een paar straten verderop. Op het moment dat de Wlz-indicatie is afgegeven, vervallen alle voorzieningen vanuit de gemeente. De huishoudelijke hulp wordt ingezet via de Wlz en de dagbesteding ook. De huishoudelijke hulp komt nu 2 uur per week en de dagbesteding blijft op de dinsdag. In de Wlz wordt één dagdeel dagbesteding als 1 uur gerekend, dus 1 dag bestaat uit 2 dagdelen. Voor de berekening van het aantal uur per maand komt dit uit op 2 + 2 (x 4,33 factor per maand) = 17,32 uur per maand. Ruim onder de 20 uur per maand, waardoor meneer en mevrouw Huibers niet meer dan € 26,- per maand voor de Wlz betalen.
Thuis wonen met een Wlz-indicatie
Het is dus mogelijk om met een Wlz-indicatie thuis te wonen. In het voorbeeld van meneer en mevrouw Huibers hebben zij de Wlz-indicatie aangevraagd zodat meneer Huibers op de wachtlijst van de zorginstelling van hun keuze kwam te staan. Tot er plek was voor meneer Huibers, woonde hij thuis en kreeg hij daar de zorg vanuit de Wlz.
U kunt er voor kiezen om de Wlz-indicatie niet aan te vragen, bijvoorbeeld omdat u nu veel zorg vanuit de Wmo en de Zorgverzekering ontvangt en daarvoor minder betaalt dan wanneer u deze zorg onder de Wlz afneemt. Mocht het moment daar zijn dat uw naaste naar een zorginstelling moet, dan heeft u geen keuze. Er wordt gekeken waar er plek is, ook al is dat aan de andere kant van het land.
Staar u niet blind op het maximum van 20 uur per week, maar zet die zorg in die nodig is voor uw naaste en voor uzelf. Juist om uw naaste zo lang mogelijk thuis te laten wonen, is het belangrijk om de juiste zorg in te zetten. Zoals we eerder aangaven, is er voldoende mogelijk. Bijvoorbeeld respijtzorg.
Meer weten over respijtzorg? Ga naar de website mantelzorgvrij.nl
Voordelen van een Wlz-indicatie
Om heel eerlijk te zijn, zorg vanuit de Wlz is voor de meesten geen keuze. Het betekent simpelweg dat uw naaste niet (meer) zelfstandig kan wonen en dat kan heel confronterend zijn.
Maar er zijn ook lichtpuntjes bij de Wlz-indicatie.
U kunt zelf aan de knoppen draaien. Dat wil zeggen; u kunt de zorg zo inzetten wat het beste voor uw naaste is. U kunt kiezen voor zorg in natura (ZIN), door één of meerdere aanbieders van zorg in te zetten of u kiest voor een pgb (persoonsgebonden budget). Wanneer u kiest voor een pgb, dan heeft u nog meer keuzevrijheid. Wilt u hier meer over weten? Op onze website leest u meer over het pgb. U kunt ook contact opnemen met het Mantelzorgcentrum om uw persoonlijke situatie te bespreken.
De inzet van respijtzorg wordt makkelijker bij een Wlz-indicatie. U hoeft namelijk niet voor iedere respijtperiode een beschikking aan te vragen, maar u kunt uit de indicatie ook respijtzorg (logeren) inzetten. Dat geeft u als mantelzorger veel rust om even bij te komen van de zorg wanneer uw naaste nog thuis woont. Woont uw naaste thuis met een Wlz-indicatie en is er nog niet veel zorg ingezet? Dan betaalt u de minimale eigen bijdrage. Tot slot een voordeel voor vooral ouders van een bijzonder kind; u hoeft niet ieder jaar opnieuw een indicatie aan te vragen. Dit voorkomt veel stress en onzekerheid.
Betrokken organisaties
U heeft in dit verhaal een aantal organisaties en instanties voorbij zien komen. Hier zetten we alle instanties nog even voor u op een rij;
CIZ, Centrum indicatiestelling zorg, onderzoekt of uw naaste in aanmerking komt voor de Wlz. Zo ja, dan geven zij de Wlz-indicatie af.
Het Zorgkantoor helpt u na de afgifte van de Wlz-indicatie om de zorg te vinden. In deze regio is VGZ uw zorgkantoor.
CAK berekent de eigen bijdrage die u en uw naaste betalen voor de Wlz aan de hand van de gegevens die zij ontvangen van de Belastingdienst. U betaalt deze eigen bijdrage aan het CAK. Die naam staat boven de factuur die u voor de eigen bijdrage ontvangt.
Mantelzorgcentrum is uw gids om de Wlz beter te begrijpen, maakt het u makkelijker om een keuze te maken en helpt u bij het vinden van de juiste zorg. Heeft u een vraag over de Wlz of een andere vraag die met het zorgen voor uw naaste te maken heeft? Neem dan contact met ons op.